De oerboeren van Zuid-Limburg

Archeologen noemen deze eerste boeren de Bandkeramiekers. Deze naam is geïnspireerd op de prachtige, meanderende lijnvormige versieringen die de oerboeren aanbrachten op hun aardewerken potten. Ze woonden zo’n 400 jaar lang langs de Maas in Zuid-Limburg. Door de groei van de bevolking kwamen er steeds meer nederzettingen. De plotselinge verdwijning van de bandkeramiekers na 4900 voor Christus is nog altijd een mysterie.

Op de fiets tijdens De oerboer route gaat er een wereld voor je open, want de sporen uit de prehistorie zijn goed verborgen. Met de twee lussen van De oerboer route ontdek je in ruim 85 kilometer bekende en onbekende plekken die allemaal een link hebben met de Zuid-Limburgse oerboeren: de allereerste landbouwers van Nederland. Onderweg krijg je antwoord op je vragen over de leefwijze en de wereld van de oerboeren in Zuid-Limburg. Hoe zagen ze eruit? Wat stond er op het menu? Wat was de rolverdeling tussen mannen en vrouwen? De route volg je eenvoudig aan de hand van de fietsknooppunten.

De museumroute leidt je in 37,5 kilometer door stedelijk en groen gebied rondom Sittard, Stein, Beek en Elsloo waar archeologen heel veel vondsten hebben gedaan uit de tijd van de oerboeren. Op één plek werd zelfs een bandkeramisch dorp van maar liefst 9 voetbalvelden groot gevonden. Je fietst ook langs bijzondere musea waar je vondsten uit de tijd van de Bandkeramiek met eigen ogen kunt zien. 

De oerboeren woonden meestal hoog en droog bovenop de plateaus. In het gebied waar de groenroute je in 49,5 kilometer doorheen voert, bleek dat niet altijd het geval… In de tijd van de oerboeren meanderde de Maas nog vrij door het landschap. En de grens was er natuurlijk nog helemaal niet. Deze route houdt zich dan ook niet aan de landsgrenzen. Je fietst door Nederland en België, veelal langs het water van het Albertkanaal of de Maas. 

In en rondom Beek werden er heel wat bandkeramische opgravingen gedaan. Hier zaten ook een aantal bijzondere vondsten tussen. Een zogenaamd ‘Erdwerk’ – een aarden wal – waarvan archeologen tot op heden de functie nog niet weten. Ook werd er een 7.000 jaar oud wild appeltje gevonden. Langs de Keutelbeek lagen verschillende bandkeramische dorpjes. Een wandelroute van 7,6 km neemt je mee langs verschillende plekken waar archeologen de resten van bandkeramische dorpjes hebben gevonden.

Bij Buitencentrum mOERveld kun je zelf ervaren hoe het geweest moet zijn om als prehistorische boer te leven. BC mOERveld wil graag het eerste Bandkeramiek Centrum van de Euregio worden. Vrijwilligers bouwen hier een 7.000 jaar oude prehistorische boerderij, compleet met erf, akkertjes en kleine veestapel. De boerderij is een replica van een boerderij, die archeologen hebben gevonden in Hoogcanne.

De Bandkeramiekers ontdekten dat Zuid-Limburg geschikt was om een boerenbestaan op te bouwen, maar in de prehistorie werd er nog iets gevonden in de Zuid-Limburgse grond: vuursteen. Een van de hardste materialen in de natuur. Vuursteenwinning vond in de prehistorie plaats op tientallen locaties. De sporen hiervan zijn nog steeds te vinden op verschillende plekken.