Ontdek een uniek stukje Parkstad tijdens deze 8 km lange wandel- of fietsroute! Laat je meevoeren langs 8 indrukwekkende rust- en uitkijkpunten in mooie natuur en kom meer te weten over de grondstoffen onder je voeten. De regio Parkstad kent een rijke historie van mijnbouw, zowel boven- als ondergronds. Sinds begin 20e eeuw vindt in de streek zilverzandwinning plaats.
Rust- en uitkijkpuntenOnderweg heb je alle gelegenheid om stil te staan bij de hoogtepunten van deze tocht. De uitstraling en vorm van de rust- en uitkijkpunten verwijzen subtiel naar de machines, die bijvoorbeeld nodig waren voor de zilverzandwinning. Bij de bouw is gebruik gemaakt van diverse originele machineonderdelen. Het industriële karakter van de uitkijkpunten vormt daarmee een mooie en blijvende herinnering aan de delfstoffenwinning.
9 x achtergronden over Rondje Groeves
Met deze afleveringen kom je meer te weten over de geschiedenis en toekomst van deze wandel- en fietsroute in Parkstad. Interessante weetjes en achtergronden zijn verzameld en ingesproken door experts en kenners van het gebied.
Luister je mee?
De route van bijna 8 km kruist op 2 punten de Parkstadroute die vanaf medio 2025 gereed zal zijn. Verder kun je gemakkelijk overstappen op een andere fietsroute via de fietsknooppunten. De route is op het asfalt bewegwijzerd met de groeve-opdruk.
Ontdek de ondergrondse schatten van Parkstad
Parkstad Limburg is rijk aan natuurlijke grondstoffen. Naast grind, zand, klei en löss is op verschillende dieptes in de bodem steenkool, bruinkool en zilverzand aanwezig. Vooral in de laatste honderd jaar is daarvan veel gewonnen. Letterlijk heel oostelijk Zuid-Limburg ging hiervoor op de schop! De bulten en gaten in het landschap van Parkstad Limburg laten exact zien waar de diverse grondstoffen zijn of nog steeds worden gewonnen en zijn dus onlosmakelijk verbonden met het industriële erfgoed van de regio.
Zilverzand: een belangrijke delfstof
Zilverzand, kwartszand of witzand is een fijnkorrelig, wit en zuiver zand met een laag ijzergehalte. In Limburg komt zilverzand voor in de geologische Ville Formatie (10-20 miljoen jaar oud) uit het Mioceen; een tijd waarin deze plek nog volledig onder het water van de Noordzee lag. Zilverzand bestaat bijna volledig uit kwarts (SiO2) en wordt bijvoorbeeld gebruikt in de hoogwaardige glasindustrie en fijn keramische industrie, als grondstof voor emaille en porselein. In de chemische industrie en in gieterijen wordt het zand toegepast als grondstof voor hittebestendige materialen. Ook wordt zilverzand gebruikt in elektronische toepassingen, glasvezel, zonnecellen, halfgeleiders, wasmiddelen, schuurmiddelen en lijmen.
Rijk aan bruinkool
In de bodem van dit gebied wordt zilverzand afgewisseld met bruinkool en steenkool. De bruinkool bestaat uit plantenresten (veen) en andere organische bestanddelen, die miljoenen jaren langdurig aan hoge druk en warmte zijn blootgesteld. Bruinkool bevat veel zwavel, waardoor stoken op bruinkool stinkt en ook slecht is voor het milieu. In de moderne bruinkoolcentrales, zoals in Duitsland, wordt de zwaveluitstoot daarom grotendeels weg gefilterd, zodat het niet in de lucht terechtkomt. De CO2-uitstoot blijft echter fors hoger dan van een vergelijkbare elektriciteitscentrale die draait op steenkool of gas.
Van bruinkool naar steenkool
De derde belangrijke delfstof in dit gebied is steenkool, dat ontstond in de geologische periode van het Westfalien (een dikke 300 miljoen jaar geleden, tijdens het Carboon). Steenkool ontstaat wanneer bruinkool nog langer aan een hoge(re) druk en temperatuur wordt blootgesteld en is een redelijk zuivere vorm van koolstof. In de steenkoolafzettingen zijn de afdrukken van de fossiele planten en bomen waaruit de delfstof is ontstaan soms nog zichtbaar! Zou je steenkool nóg langer aan een hoge druk en temperatuur blootstellen, dan ontstaat geleidelijk antraciet en uiteindelijk grafiet. Bij nog hogere druk zou zelfs diamant kunnen ontstaan!
